sportkia.blogsky.com
وبلاگ ورزشیsportkia.blogsky.com
وبلاگ ورزشی
تاریخچه ی باشگاه منچستر یونایتد
باشگاه فوتبال منچستر یونایتد
 |
||||
| نام کامل باشگاه | باشگاه فوتبال منچستر یونایتد | |||
|---|---|---|---|---|
| لقب (ها) | شیاطین سرخ[۱] (Red Devils) | |||
| تاریخ تأسیس | سال ۱۸۷۸ (۱۳۴ سال پیش) با نام نیوتون هیث | |||
| نام ورزشگاه | الدترافورد (گنجایش:۷۵٬۹۵۷[۱]) |
|||
| مالک |  خانواده گلیزر |
|||
| مدیرعامل | جوئل و آورام گلیزر |
|||
| سرمربی |  سر الکس فرگوسن |
|||
| لیگ | لیگ برتر انگلستان | |||
| ۲۰۱۱ – ۲۰۱۰ | اول | |||
| آدرس اینترنتی | manutd.com | |||
| پرگل ترین برد | منچستریونایتد ۱۰ - ۰ اندرلشت[۲] منچستریونایتد ۱۰ - ۱ ولورهمپتون[۲] |
|||
| بدترین باخت | منچستر یونایتد ۰ - ۷ بلکبرن راورز[۳] منچستر یونایتد ۰ - ۷ استون ویلا[۳] منچستر یونایتد ۰ - ۷ ولورهمپتون[۳] |
|||
| بهترین گلزن تاریخ |  سر بابی چارلتون (۲۳۹ گل)[۴] |
|||
|
||||
 فصل جاری |
||||
باشگاه فوتبال منچستر یونایتد (به انگلیسی: Manchester United Football Club) یکی از باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال در لیگ برتر انگلستان است. این باشگاه در سال ۱۸۷۸، با نام باشگاه فوتبال نیوتون هیث (به انگلیسی: Newton Heath LYR Football Club) تأسیس شد.(بقیه در ادامه مطلب)
باشگاه فوتبال منچستر یونایتد
|
||||
| نام کامل باشگاه | باشگاه فوتبال منچستر یونایتد | |||
|---|---|---|---|---|
| لقب (ها) | شیاطین سرخ[۱] (Red Devils) | |||
| تاریخ تأسیس | سال ۱۸۷۸ (۱۳۴ سال پیش) با نام نیوتون هیث | |||
| نام ورزشگاه | الدترافورد (گنجایش:۷۵٬۹۵۷[۱]) |
|||
| مالک | خانواده گلیزر |
|||
| مدیرعامل | جوئل و آورام گلیزر |
|||
| سرمربی | سر الکس فرگوسن |
|||
| لیگ | لیگ برتر انگلستان | |||
| ۲۰۱۱ – ۲۰۱۰ | اول | |||
| آدرس اینترنتی | manutd.com | |||
| پرگل ترین برد | منچستریونایتد ۱۰ - ۰ اندرلشت[۲] منچستریونایتد ۱۰ - ۱ ولورهمپتون[۲] |
|||
| بدترین باخت | منچستر یونایتد ۰ - ۷ بلکبرن راورز[۳] منچستر یونایتد ۰ - ۷ استون ویلا[۳] منچستر یونایتد ۰ - ۷ ولورهمپتون[۳] |
|||
| بهترین گلزن تاریخ | سر بابی چارلتون (۲۳۹ گل)[۴] |
|||
|
||||
| فصل جاری |
||||
باشگاه فوتبال منچستر یونایتد (به انگلیسی: Manchester United Football Club) یکی از باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال در لیگ برتر انگلستان است. این باشگاه در سال ۱۸۷۸، با نام باشگاه فوتبال نیوتون هیث (به انگلیسی: Newton Heath LYR Football Club) تأسیس شد. در سال ۱۹۰۲، نام این باشگاه به منچستر یونایتد تغییر یافت[۱] و در سال ۱۹۱۰، ورزشگاه الدترافورد به عنوان ورزشگاه خانگی این تیم انتخاب شد.[۵]
در سال ۱۹۶۸، منچستریونایتد با سرمربیگری مت بازبی به عنوان اولین تیم انگلیسی در لیگ قهرمانان اروپا به قهرمانی رسید. این اتفاق ۱۰ سال پس از حادثه مونیخ رخ داد. در این حادثه ۸ تن از بهترین بازیکنان تیم فوتبال منچستریونایتد جان خود را از دست دادند. سرمربی کنونی این تیم، سر الکس فرگوسن می‌باشد که از نوامبر ۱۹۸۶ سرمربیگری این تیم را بر عهده داشته و با به ارمغان آوردن ۳۷ جام مختلف برای باشگاه، پرافتخارترین مربی تاریخ فوتبال انگلیس محسوب می‌شود.[۶][۷]
منچستر یونایتد با داشتن ۱۹ عنوان قهرمانی در لیگ برتر،۴ قهرمانی در جام اتحادیه، ۱۱ قهرمانی در جام حذفی[۸] و همچنین سه عنوان قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا پرافتخارترین باشگاه فوتبال انگلیسی به‌شمار می‌آید. آن‌ها تنها تیم انگلیسی هستند که توانستند در فصل ۹۹–۱۹۹۸ هر سه‌جام لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان اروپا را به دست آورند.
منچستر یونایتد یکی از ثروتمندترین و پرطرفدارترین تیم‌های دنیا به حساب می‌آید.[۹][۱۰][۱۱] طبق فهرست مجله فوربز باشگاه منچستر یونایتد با ارزش ۱٫۸۶ میلیارد پوند، ارزشمندترین باشگاه ورزشی در دنیاست.[۱۲] مالک فعلی این باشگاه، مالکوم گلیزر می‌باشد که در ماه مه سال ۲۰۰۵، با مبلغی بالغ بر ۸۰۰ میلیون پوند باشگاه منچستر یونایتد را خرید.[۱۳]
محتویات |
تاریخچه
سال‌های ابتدایی (۱۹۴۵–۱۸۷۸)
باشگاه فوتبال منچستر یونایتد در سال ۱۸۷۸ توسط شرکت راه‌آهن لانکشایر و یورکشایر و با نام نیوتون هیث شکل گرفت.[۱۴] در ابتدا این تیم فقط با تیم‌های شرکت‌های راه‌آهن دیگر بازی می‌کرد، ولی در ۲۰ نوامبر ۱۸۸۰ اولین بازی رسمی خود را در برابر بولتون واندررز انجام داد. بازیکنان تیم نیوتون هیث در این بازی لباس سبز و طلایی پوشیده بودند و بازی را نیز با نتیجه ۶ بر صفر واگذار کردند. این تیم از سال ۱۸۸۸ به عضویت یک لیگ محلی کوچک درآمد. این لیگ محلی پس از یک سال منحل شد و آن‌ها به لیگ دیگری به نام اتحاد فوتبال پیوستند. سه فصل بعد این لیگ با لیگ برتر فوتبال ادغام شد. این تیم از فصل ۹۳–۱۸۹۲ کار خود را در لیگ دسته اول شروع کرد. در آن موقع تیم از شرکت راه‌آهن استقلال یافته بود و پسوند LYR (مخفف Lancashire and Yorkshire Railway) از نام این تیم حذف شد. بعد از فقط دو فصل، باشگاه به دستهٔ دوم سقوط کرد.[۱۵]
در این سال آن‌ها نایب قهرمان لیگ شدند
در ژانویه ۱۹۰۲، باشگاه با بدهی ۲،۶۷۰ پوند (معادل ۲۱۰،۰۰۰ پوند در سال ۲۰۱۱ میلادی) ورشکسته شد.[۱۶][۱۷] هری استفورد، کاپیتان تیم ۴ تاجر از جمله جان هنری دیویس (که رئیس باشگاه شد) را یافت که حاضر شدند هر کدام ۵۰۰ پوند در باشگاه سرمایه‌گذاری کنند و تیم را نجات دهند.[۱۸] در آن موقع نام تیم نیز تغییر کرد[۱۶] و در ۲۴ آوریل ۱۹۰۲ باشگاهی با نام منچستر یونایتد به صورت رسمی شکل گرفت.[۱۶] با سرمربیگری ارنست منگنال که تیم را در سال ۱۹۰۳ تحویل گرفت،[۱۸] آن‌ها موفق به نایب قهرمانی در لیگ دسته دوم در سال ۱۹۰۶ شدند و به لیگ دسته اول راه یافتند.[۱۸] همچنین منچستر یونایتد در سال ۱۹۰۸، برای اولین بار توانست لیگ دسته اول را فتح کند که اولین قهرمانی منچستر یونایتد در لیگ به حساب می‌آید. در شروع فصل بعد، منچستر یونایتد عنوان قهرمانی در جام خیریه انگلیس را به‌دست آورد.[۱۶] و در پایان فصل نیز برای اولین بار، به عنوان قهرمانی جام حذفی انگلیس رسید. منچستر یونایتد در سال ۱۹۱۱، بار دیگر در لیگ دسته اول قهرمان شد، ولی در پایان آن فصل، منگنال منچستر یونایتد را ترک کرد و به منچستر سیتی پیوست.[۱۹]
در سال ۱۹۲۲، بعد از شروع دوباره لیگ‌های فوتبال پس از توقف سه ساله به علت جنگ جهانی اول، باشگاه به دسته دوم سقوط کرد.[۲۰] منچستر یونایتد در سال ۱۹۲۵، دوباره به لیگ دسته اول بازگشت،[۲۰] ولی در سال ۱۹۳۱ دوباره به دسته دوم رفت و به باشگاه یو-یویی تبدیل شد. در آن سال، منچستر یونایتد ضعیف‌ترین نتیجهٔ تاریخ خود را گرفت و در لیگ دسته دوم در رتبهٔ بیستم قرار گرفت. در اکتبر ۱۹۲۷، جان هنری دیویس درگذشت. باشگاه بار دیگر در آستانهٔ ورشکستگی قرار گرفت، ولی در دسامبر ۱۹۳۱، جیمز گیبسون در باشگاه سرمایه‌گذاری کرد و اداره باشگاه را در دست گرفت.[۲۱] در فصل ۳۹–۱۹۳۸ و در فاصله یک سال قبل از شروع جنگ جهانی دوم، باشگاه کار خود را در لیگ دسته اول در رتبه چهاردهم به پایان رساند.[۱۶]
سال‌های بازبی (۱۹۶۹–۱۹۴۵)
در اکتبر ۱۹۴۵، پس از از سرگیری دوبارهٔ مسابقات فوتبال بعد از جنگ جهانی دوم، مت بازبی با قراردادی ۵ ساله به منچستر یونایتد پیوست. او کارش را با جذب پنج بازیکن شروع کرد.[۲۲] بازبی در سال‌های ۱۹۴۷، ۱۹۴۸ و ۱۹۴۹ با تیم نایب قهرمان لیگ دسته اول شد و در سال ۱۹۴۸ نیز قهرمان جام حذفی انگلیس شد. در سال ۱۹۵۲، باشگاه پس از ۴۱ سال قهرمان لیگ دسته اول شد.[۲۲] با میانگین سنی ۲۲ سال، تیم سر مت بازبی در آن سال‌ها توسط رسانه‌ها «بچه‌های بازبی» (به انگلیسی: Busby Babes) خوانده می‌شد.[۲۳] در سال ۱۹۵۷، منچستر یونایتد به عنوان اولین تیم انگلیسی به لیگ قهرمانان اروپا راه یافت. آن‌ها در این مسابقات، در نیمه‌نهایی بازی را به رئال مادرید واگذار کردند و حذف شدند.[۲۴] در همان مسابقات، منچستر یونایتد با نتیجه ۱۰ بر صفر باشگاه بلژیکی اندرلشت را شکست داد. این پیروزی، به عنوان پرگل ترین بُرد منچستر یونایتد در تاریخ این باشگاه محسوب می‌شود.[۲]
در سال بعد و در همین مسابقات، در راه برگشت به خانه پس از برد مقابل ستاره سرخ بلگراد، هواپیمایی که بازیکنان منچستر یونایتد، تعدادی خبرنگار و مقامات باشگاه را به انگلیس انتقال می‌داد، در حالی که در مونیخ آلمان سوخت‌گیری کرده بود، درحال بلند شدن از زمین دچار سانحه شد. فاجعه هوایی مونیخ در ۶ فوریه ۱۹۵۸ رخ داد و جان ۲۳ نفر را گرفت، از جمله ۸ تن از بازیکنان منچستر یونایتد. جئوف بنت، راجر بایرن، ادی کولمن، دانکن ادواردز، مارک جونز، دیوید پگ، تامی تیلور و بیلی ولان بازیکنانی بودند که در این حادثه جان باختند و چندی دیگر از بازیکنان در این حادثه به شدت مجروح شدند.[۲۵]
مت بازبی در این حادثه مجروح شد و در دوران درمانش، جیمی مورفی هدایت تیم را بر عهده گرفت.[۲۶] در آن سال آن‌ها به فینال جام حذفی رسیدند، اما در مقابل بولتون واندررز مغلوب شدند.[۱۶] با به رسمیت شناختن این فاجعه، یوفا از باشگاه دعوت کرد تا در فصل ۵۹–۱۹۵۸ لیگ قهرمانان اروپا درکنار ولورهمپتون شرکت کند. با وجود تصویب اتحادیه فوتبال انگلیس، سازمان لیگ تشخیص داد به علت این که منچستر یونایتد به این مسابقات راه پیدا نکرده‌است، نمی‌تواند در آن شرکت کند.[۱۶] بازبی با خریدن بازیکنانی هم‌چون دنیس لا و پت کرراند تیم دههٔ ۶۰ منچستر یونایتد را دوباره ساخت.[۲۷] این تیم همراه با بازیکنانی هم‌چون جرج بست در سال ۱۹۶۳ در جام حذفی قهرمان شد.[۱۶]
در فصل بعدی در لیگ نایب قهرمان شدند و در سال ۱۹۶۵ و ۱۹۶۷ توانستند در لیگ به مقام قهرمانی برسند.[۱۶] در سال ۱۹۶۸، منچستر یونایتد در فینال لیگ قهرمانان اروپا با نتیجهٔ ۴ بر ۱ تیم بنفیکا را شکست داد و به عنوان اولین تیم انگلیسی، در لیگ قهرمانان اروپا، قهرمان شد.[۲۴] در آن تیم، سه برندهٔ توپ طلای اروپا[۲۸] یعنی بابی چارلتون، دنیس لا و جرج بست حضور داشتند.[۲۷] مت بازبی در سال ۱۹۶۹ از سِمَت خود استعفا داد[۲۷] و ویلف مک‌گینس، بازیکن سابق منچستر یونایتد، جانشین وی شد.[۲۹]
۱۹۸۶–۱۹۶۹
به دنبال کسب رتبهٔ هشتم در فصل ۷۰–۱۹۶۹ و شروع ضعیف در فصل ۷۱–۱۹۷۰، بازبی پذیرفت تا به صورت موقت سرمربی تیم بشود و ویلف مک‌گینس نیز به عنوان کمک مربی در تیم مشغول شد.[۳۱] در ژوئن ۱۹۷۱، فرانک اوفارل، به عنوان سرمربی برگزیده شد.[۳۱] ولی ۱۸ ماه بعد و در دسامبر ۱۹۷۲ تامی دوچرتی جانشین وی شد.[۳۲] دوچرتی منچستر یونایتد را از سقوط به دستهٔ پایین‌تر نجات داد. ولی در سال ۱۹۷۴ آن‌ها به دستهٔ پایین‌تر سقوط کردند. مثلث خط حملهٔ یونایتد یعنی بست، لا و چارلتون باشگاه را ترک کردند.[۳۱] باشگاه سال بعد به دسته اول بازگشت و در سال ۱۹۷۶ به بازی نهایی جام حذفی رسید. اما در آن‌جا مغلوب ساوت‌همپتون شد.[۳۱] منچستر یونایتد در سال ۱۹۷۷ باز هم به فینال رسید و این بار ۲ بر ۱ مقابل لیورپول به برتری رسید.[۳۱] دوچرتی پس از مدت کوتاهی و به دنبال افشای رابطه‌اش با همسر فیزیوتراپیست باشگاه، برکنار شد.[۳۳]
دیو سکستون در سال ۱۹۷۷، جانشین دوچرتی شد.[۳۲] با وجود خرید بازیکنان بزرگی هم‌چون جو جردن، گوردون مک‌کوئین، گری بیلی و رای ویلکینز، باشگاه در آن سال به نتیجهٔ قابل توجهی دست نیافت. آن‌ها در فصل ۸۰–۱۹۷۹ در لیگ و جام حذفی نایب قهرمان شدند.[۳۱] سکستون در سال ۱۹۸۱ برکنار و ران اتکینسون جانشین وی شد.[۳۲] او رکورد نقل‌وانقالات انگلیس را شکست و برایان رابسون را از وست برومویچ با مبلغ ۱٫۵ میلیون پوند به منچستر یونایتد آورد.[۳۴] با هدایت اتکینسون، منچستر یونایتد دو بار در سال‌های ۱۹۸۳ و ۱۹۸۵، قهرمان جام حذفی شد.[۳۲] در فصل ۸۶–۱۹۸۵ منچستر یونایتد، در حالی که به قهرمانی خیلی نزدیک بود، لیگ را با رتبه چهارم به پایان رساند. سال بعد منچستر یونایتد خطر سقوط را از سر گذراند و اتکینسون برکنار شد.[۳۲]
سال‌های فرگوسن (تاکنون–۱۹۸۶)
الکس فرگوسن و دستیارش آرچی ناکس در روز برکناری اتکینسون از تیم آبردین به منچستر یونایتد آمدند[۳۵] و با هدایت آن‌ها، باشگاه در آن فصل به رتبهٔ یازدهم لیگ دست یافت. [۳۵][۳۶] با وجود این که فرگوسن منچستر یونایتد را در فصل ۸۸–۱۹۸۷ در لیگ به مقام دوم رساند، ولی در فصل بعدی دوباره منچستر یونایتد یازدهم شد.[۱۶] فرگوسن در آستانهٔ برکناری بود، ولی با شکست دادن کریستال پالاس، آن‌ها قهرمان جام حذفی سال ۱۹۹۰ شدند و فرگوسن در سمت خود باقی ماند.[۳۷][۳۸] در فصل بعد منچستر یونایتد برای اولین بار در جام در جام اروپا قهرمان شد و در بازی سوپر جام اروپا با یک گل، ستاره سرخ بلگراد، قهرمان لیگ قهرمانان اروپا را شکست داد و سوپر جام اروپا را نیز به دست آورد.[۳۹] در فصل بعدی منچستر یونایتد در ومبلی تیم ناتینگهام فارست را یک بر صفر شکست داد و عنوان قهرمانی جام اتحادیه را به دست آورد.[۱۶] در سال ۱۹۹۳ باشگاه برای اولین پس از سال ۱۹۶۷، قهرمان لیگ برتر شد و در فصل بعدی نیز منچستر یونایتد جام حذفی و لیگ برتر را فتح کرد.[۳۹]
در فصل ۹۹–۱۹۹۸ منچستر یونایتد به نخستین تیم انگلیسی تبدیل شد که هر سه جام لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان اروپا را در یک فصل به دست می‌آورد. در حقیقت منچستر یونایتد تنها تیم انگلیسی است که سه‌گانه را در کارنامهٔ خود ثبت کرده‌است.[۴۰] آن‌ها در فینال لیگ قهرمانان سال ۱۹۹۹ در حالی که از بایرن مونیخ با یک گل عقب بودند، در وقت‌های اضافه با گل‌های اوله گانر سولسشیر و تدی شرینگهام به پیروزی رسیدند.[۴۱] همچنین با شکست دادن تیم پالمیراس در توکیو، جام بین قاره‌ای را نیز به دست آوردند.[۴۲] پس از آن، فرگوسن به خاطر خدمات خود به فوتبال لقب «سر» را از ملکه بریتانیا دریافت کرد.[۳۷]
در سال ۲۰۰۰، منچستر یونایتد به جام باشگاه‌های جهان راه یافت [۴۳] و لیگ برتر را نیز دوباره در فصل‌های ۲۰۰۰–۱۹۹۹ و ۲۰۰۱–۲۰۰۰ فتح کرد. آن‌ها در فصل ۲۰۰۲–۲۰۰۱ نایب قهرمان لیگ شدند و در فصل بعد، دوباره عنوان قهرمانی را به دست آوردند. قهرمانی جام حذفی فصل ۲۰۰۴–۲۰۰۳ نیز نصیب منچستر یونایتد شد.[۴۴] در فصل ۲۰۰۶–۲۰۰۵ منچستر یونایتد برای اولین بار در تاریخ خود، از راه‌یابی به مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپا بازماند. اما با نایب قهرمانی در لیگ برتر و قهرمانی در جام اتحادیه، این امر را جبران کرد. منچستر یونایتد در فصل‌های ۰۷–۲۰۰۶ و ۰۸–۲۰۰۷ قهرمان لیگ برتر شد و در سال ۲۰۰۸ با شکست ۶ بر ۵ تیم چلسی در ضربات پنالتی (۱ بر ۱ مساوی در وقت قانونی و اضافه) قهرمان اروپا شد. در این بازی، رایان گیگز برای ۷۵۹مین بار برای منچستر یونایتد به میدان رفت و رکورد بابی چارلتون را شکست[۴۵]. در دسامبر همان سال، منچستر یونایتد قهرمان باشگاه‌های جهان شد و در فصل ۰۹–۲۰۰۸ در جام اتحادیه عنوان قهرمانی را کسب کرد.[۴۶] در تابستان آن سال، کریستیانو رونالدو با مبلغ ۸۰ میلیون پوند به رئال مادرید فروخته شد که وی را به گران‌ترین بازیکن تاریخ فوتبال تبدیل کرد.[۴۷] در سال ۲۰۱۰ منچستریونایتد ۲ بر ۱ استون ویلا را در بازی نهایی جام اتحادیه شکست داد و توانست برای اولین بار در این جام، از مقام قهرمانی خود دفاع کند.[۴۸]
منچستر یونایتد در فصل ۱۰–۲۰۰۹ به مقام نایب قهرمانی رسید. اما در فصل ۱۱–۲۰۱۰، برای نوزدهمین بار در لیگ برتر قهرمان شد. منچستر یونایتد با کسب این عنوان، رکورد ۱۸ قهرمانی تیم لیورپول در لیگ را شکست و به پرافتخارترین تیم باشگاهی در لیگ برتر انگلستان تبدیل شد.[۴۹][۵۰]
آرم و لباس تیم
آرم باشگاه منچستر یونایتد، از آرم شورای شهر منچستر گرفته شده‌است. اگرچه تغییرات بسیاری در آن دیده می‌شود و از آن آرم، فقط کشتی آن باقی مانده‌است.[۵۱] در دههٔ ۶۰ میلادی، به منچستر یونایتد لقب شیاطین سرخ داده شد. در آن زمان این لقب به صورت رسمی وارد برنامه‌های باشگاه شد و در دههٔ ۷۰ میلادی، نشان یک شیطان به آرم باشگاه اضافه شد.[۵۱]
-
۱۹۷۳–۱۹۶۰
-
۱۹۹۸–۱۹۷۳
-
تاکنون–۱۹۹۸
لباس تیم نیوتون هیث در ابتدا، پیراهن‌های سبز و زرد به همراه جوراب و شورت ورزشی آبی بود.[۵۲] بین سال‌های ۱۸۹۴ تا ۱۸۹۶ پیراهن باشگاه رنگ سبز و طلایی بود[۵۲] تا این‌که در سال ۱۸۹۶، پیراهن باشگاه یک دست سفید شد و بازیکنان جوراب‌های آبی‌رنگ پوشیدند.[۵۲] بعد از آن که نام باشگاه در سال ۱۹۰۲ به منچستر یونایتد تغییر یافت، رنگ لباس تیم نیز عوض شد. از آن زمان به بعد بازیکنان پیراهن قرمز، شورت ورزشی سفید و جوراب سیاه می‌پوشیدند. تا سال ۱۹۲۲، تغییرات چندانی در لباس تیم صورت نگرفت تا این که در آن سال یک علامت V قرمز تیره به قسمت اطراف یقه پیراهن تیم اضافه شد. لباس خانگی تیم تا سال ۱۹۲۷ به همین شکل بود.[۵۲] در سال ۱۹۳۴، بازیکنان پیراهن‌های آلبالویی و سفید رنگ پوشیدند، ولی در فصل بعدی پیراهن تیم به همان قرمز یکدست تغییر یافت. از سال ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۵، جوراب‌های بازیکنان از رنگ مشکی به رنگ سفید تغییر کرد و از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۱، جوراب‌های تیم، قرمزرنگ شد. در آن سال دوباره جوراب‌های تیم به رنگ مشکی در آمد. لباس تیم در فصل ۱۱–۲۰۱۰، قرمز رنگ با یقه‌های سفید، شورت ورزشی سفید و جوراب‌های مشکی بود.[۵۳]
لباس دوم تیم اغلب فصل‌ها پیراهن و شورت ورزشی سفید و جوراب‌های سیاه بوده‌است، ولی چندین استثنا هم وجود داشته‌است. مثلا در فصل ۲۰۰۰–۱۹۹۹ پیراهن دوم تیم، آبی نفتی به همراه‌های راه‌راه‌های باریک نقره‌ای رنگ بود[۵۴] و در فصل ۱۱–۲۰۱۰ لباس دوم تیم، پیراهن سفید به همراه خط‌های آبی و قرمز رنگ و شورت ورزشی سیاه و جوراب سفید رنگ بود.[۵۵] در فصل ۹۶–۱۹۹۵، آن‌ها برای دو بازی پیراهن تمام خاکستری پوشیدند، ولی به دلیل شکایت بازیکنان از این که در زمین نمی‌توانند یکدیگر را پیدا کنند، پیراهن دوم تیم تغییر کرد.[۵۶] از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶، پیراهن دوم تیم آبی و سفید رنگ بود. در سالی که منچستر یونایتد هر سه جام را به دست آورد، پیراهن دوم تیم یکدست سیاه‌رنگ بود. از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵، پیراهن دوم تیم سفید به همراه خطوط آبی و قرمز رنگ و جوراب‌ها و شورت‌های ورزشی آبی رنگ بود.[۵۴] در فصل ۰۹–۲۰۰۸، به مناسبت چهلمین سالگرد فتح لیگ قهرمانان اروپا برای نخستین بار، باشگاه پیراهن دوم تیم را به یکدست آبی تغییر داد.[۵۷]
ورزشگاه‌های خانگی
| الدترافورد | |
|---|---|
| تئاتر رویاها | |
 |
|
| محل | خیابان سر مت بازبی، الدترافورد، منچستر بزرگ، انگلستان |
| تاریخ شروع ساخت | ۱۹۰۹ |
| تاریخ بازگشایی | ۱۹ فوریه ۱۹۱۰ |
| مالک | منچستر یونایتد |
| گرداننده | منچستر یونایتد |
| نوع زمین | چمن |
| هزینه ساخت | ۹۰،۰۰۰ پوند (سال ۱۹۰۹) |
| طراح | آرچیبالد لیچ (۱۹۰۹) |
| گنجایش | ۷۵٬۹۵۷ (نشسته) |
| مستاجرها | منچستر یونایتد (۱۹۱۰–تاکنون) |
| ابعاد زمین | ۱۰۵ × ۶۸ متر |
نیوتون هیث در ابتدا در زمین نورث وود که زمینی نزدیک حیاط راه‌آهن بود، بازی می‌کرد.[۵۸]
گنجایش اصلی آن ورزشگاه ۱۲،۰۰۰ نفر بود. مقامات باشگاه تصمیم گرفتند تا
برای پیوستن به لیگ برتر بر امکانات این ورزشگاه بیفزایند. در سال ۱۸۸۷،
تغییرات کوچکی در ورزشگاه صورت گرفت و در سال ۱۸۹۱، باشگاه از حداقل ذخایر
مالی خود برای نصب دو جایگاه جدید در ورزشگاه و اضافه شدن ۲٬۰۰۰ نفر به
ظرفیت ورزشگاه استفاده کرد.[۵۹]
در ماه ژوئن ۱۸۹۳ که باشگاه به تازگی تحویل صاحبان جدیدش داده شده بود، زمین نورث وود برای باشگاه نامناسب تشخیص داده شد. ای. اچ آلبوت زمینهٔ استفاده از زمین بانک استریت در کلیتون را فراهم کرد.[۵۸]
در زمانی که بانک استریت به دلیل مشکلات مالی باشگاه تعطیل شد، هری استفورد توانست پول کافی جمع‌آوری کند و یک زمین موقت برای بازی‌های تیم در هارپورهی فراهم آورد. به دنبال سرمایه‌گذاری‌های جدید در باشگاه، جی. اچ دیویس ۵۰۰ پوند پرداخت و علاوه بر احیای زمین بانک استریت، یک جایگاه ۱،۰۰۰ نفری جدید نیز به آن افزود. در عرض چهار سال، چهار طرف ورزشگاه دارای جایگاه شد و ظرفیت ورزشگاه به ۵۰،۰۰۰ نفر رسید.[۵۹]
بعد از کسب عنوان قهرمانی لیگ در سال ۱۹۰۸ و قهرمانی در جام حذفی در سال بعد، بانک استریت برای جاه‌طلبی‌های بزرگ دیویس کافی نبود. در فوریه ۱۹۰۹، شش هفته قبل از فینال جام حذفی، الدترافورد به عنوان نام ورزشگاه جدید منچستر یونایتد تصویب شد.[۵۹] باشگاه، زمین ورزشگاه را به قیمت ۶۰،۰۰۰ پوند خرید. بودجه‌ای ۳۰،۰۰۰ پوندی به آرچیبالد لیچ (معمار) داده شد تا کار ساخت را شروع کند. در ابتدا قرار بود تا ورزشگاه ۱۰۰،۰۰۰ نفری باشد، ولی با توجه به بودجه، به ۷۷،۰۰۰ نفر کاهش یافت.[۵۹] ورزشگاه توسط آقایان براملد و اسمیت در شهر منچستر ساخته شد. رکورد حضور بیشترین تماشاگر در این ورزشگاه، در ۲۵ مارس ۱۹۳۹ ثبت شد. در آن بازی که نیمه‌نهایی جام حذفی بود،۷۶٬۹۶۲ تماشاگر به ورزشگاه آمدند.[۵۹]
در طول جنگ جهانی دوم و به دلیل بمباران، بخش زیادی از ورزشگاه تخریب شد. تونل ورودی جنوب ورزشگاه، تنها قسمت باقی‌مانده از آن بود. بعد از جنگ باشگاه از کمیسیون خسارت جنگ ۲۲٬۲۷۸ پوند دریافت کرد تا ورزشگاه را بازسازی کند. در طول بازسازی ورزشگاه، منچستر یونایتد بازی‌های خانگی‌اش را در ورزشگاه خانگی منچسترسیتی برگزار می‌کرد. منچستر یونایتد سالانه ۵،۰۰۰ پوند و به علاوه قسمتی از سود باشگاه را صرف کرد تا استرتفورد اند، جایگاههای غربی و شرقی ورزشگاه بازسازی شد. در مارس ۱۹۵۷، ۴۰،۰۰۰ پوند صرف شد تا سیستم نور ورزشگاه برقرار شود. در سال ۱۹۸۷، سیستم روشنایی جدیدی در ورزشگاه نصب شد. سیستمی که تا امروز باقی مانده‌است.[۵۹]
بعد از ابلاغ گزارش تیلور، ظرفیت الدترافورد به ۴۴،۰۰۰ نفر کاهش پیدا کرد. در سال ۱۹۹۵، جایگاه شمالی ورزشگاه، بازسازی شد و ظرفیت ورزشگاه به ۵۵،۰۰۰ نفر افزایش یافت. در پایان فصل ۹۹–۱۹۹۸، جایگاههای شرقی و غربی نیز بازسازی شد و ظرفیت ورزشگاه به ۶۷،۰۰۰ نفر افزایش یافت. از ژوئیه ۲۰۰۵ تا مهٔ ۲۰۰۶، با اضافه شدن جایگاههای شمال غربی و شمال شرقی، ۸،۰۰۰ نفر دیگر به ظرفیت ورزشگاه افزوده شد. در ۲۶ مارس ۲۰۰۶، یک رکورد برای بیشترین حضور تماشاگر در یک بازی ثبت شد و ۶۹٬۰۷۰ نفر در ورزشگاه الدترافورد حضور یافتند.[۶۰] در ۳۱ مارس ۲۰۰۷، این رکورد شکسته شد، چرا که ۷۶٬۰۹۸ نفر بازی منچستر یونایتد و بلکبرن را از نزدیک تماشا کردند.[۶۱] یعنی فقط ۱۱۴ صندلی در این بازی خالی مانده بود (۰٫۱۵ ٪ از ظرفیت ورزشگاه). در سال ۲۰۰۹، به دلیل تعمیرات مختلف بر روی جایگاه‌ها، ۲۵۵ نفر از ظرفیت ورزشگاه کم شد و ظرفیت کل به ۷۵٬۹۵۷ کاهش یافت.[۶۲]
هواداران
منچستر یونایتد با داشتن بیشترین هوادار، باشگاه‌های هواداری و بیشترین میانگین تماشاگر برای هر بازی خانگی، پرطرفدارترین تیم جهان به حساب می‌آید.[۶۳] این باشگاه بالغ بر ۲۰۰ باشگاه هواداری رسمی را در ۲۴ کشور دنیا اداره می‌کند.[۶۴] باشگاه منچستر یونایتد به خاطر تورهای تابستانی خود و سفر به نقاط مختلف جهان در تعطیلات، محبوبیت ویژه‌ای در نزد مردم جهان دارد.دیلویت تخمین می‌زند که منچستر یونایتد در سرتاسر دنیا ۷۵ میلیون هوادار دارد[۶۵]، در حالی که برخی دیگر این رقم را نزدیک به ۳۳۳ میلیون نفر می‌دانند.[۶۶]
رقیبان سنتی
منچستر یونایتد سه رقیب سنتی دارد:لیورپول، لیدز یونایتد و منچستر سیتی
حساسیت بازی دو تیم منچستر یونایتد و منچستر سیتی، به خاطر آن است که هر دو از یک شهر هستند و منچستر سیتی سال‌هاست سعی می‌کند تا جای منچستر یونایتد را به عنوان تیم اول شهر منچستر بگیرد.[۶۷]
رقابت دو تیم منچستر یونایتد و لیورپول، به دوران انقلاب صنعتی باز می‌گردد. در آن زمان منچستر یک شهر مهم در صنعت نساجی بود و لیورپول نیز بندر مهمی به حساب می‌آمد.[۶۸]
به بازی بین دو تیم منچستر یونایتد و لیدز یونایتد جنگ گل‌ها هم گفته می‌شود. زیرا لیدز یونایتد نمایندهٔ منطقهٔ یورکشایر و منچستر یونایتد نمایندهٔ منطقهٔ لانکشایر می‌باشد.[۶۹]
برند جهانی
باشگاه منچستر یونایتد به عنوان یک برند جهانی توصیف می‌شود. یک گزارش در سال ۲۰۰۹، نشان می‌دهد که ارزش تجاری و مالکیت معنوی باشگاه، حدود ۳۲۹ میلیون پوند است که از نظر قدرت برند دارای نمرهٔ AAA می‌باشد (قوی‌ترین برند).[۷۰] در سال ۲۰۱۰، مجله فوربز، برند منچستر یونایتد را بعد از برند تیم نیویورک یانکیز، با ارزشی معادل ۲۸۵ میلیون دلار (۱۶ درصد قیمت کل باشگاه: ۱٫۸۳۵ میلیارد دلار) در رده دوم ارزشمندترین برند باشگاه‌های ورزشی جهان قرار داد. این باشگاه، در جدول پولی فوتبال دیلویت در ردهٔ سوم قرار دارد. (پس از رئال مادرید و بارسلونا)[۷۱]
قدرت برند و به طور کلی شهرت منچستر یونایتد در جهان، اغلب به بازسازی تیم منچستر یونایتد توسط مت بازبی و به دنبال آن کسب موفقیت‌های مختلف بعد از فاجعه هوایی مونیخ نسبت داده می‌شود، کاری که تحسین همگان را برانگیخت. تیمی شامل بازیکنانی چون بابی چارلتون، نوبی استایلز (اعضای تیم ملی انگلستان که قهرمان جهان شد)، دنیس لا و جرج بست. سبک بازی حمله‌ای این تیم به «تسخیر ابتکار فوتبال انگلیس» مشهور شده بود.[۷۲]
منچستر یونایتد نخستین باشگاه انگلیسی بود که سهامش در سال ۱۹۹۱، در بورس اوراق بهادار لندن، به فروش گذاشته شد.[۷۳] با این کار، باشگاه پیشرفت قابل توجهی در مسائل مالی کرد و استراتژی‌اش در بخش تبلیغاتی را بهبود بخشید. تمرکز باشگاه روی تبلیغات و موفقیت‌های ورزشی تیم در مسابقات مختلف، سود قابل توجهی را برای باشگاه به ارمغان آورد. قدرت برند منچستر یونایتد، با توجه رسانه‌های مختلف به بازیکنان این تیم در خارج از زمین، از جمله دیوید بکهام (که خیلی زود خودش یک برند در جهان شد)، بیشتر شد. این توجه باعث شد تا در روی زمین نیز توجه بیشتری به منچستر یونایتد شود و فرصت‌های خوبی از جمله حامیان مالی خوب و حق پخش تلویزیونی نصیب این تیم شود.[۷۴] در این زمان محوبیت دیوید بکهام در آسیا دلیل جدایی ناپذیر موفقیت تجاری باشگاه در این قاره بود.[۷۵]
به خاطر کسب نتایج عالی در رقابت‌های مختلف، زمینه برای تولید درآمد بیشتر از طریق حقّ پخش تلویزیونی بازی‌های تیم، ایجاد شد. از آغاز لیگ برتر، منچستر یونایتد برای فروش حق پخش تلویزیونی بازی‌های تیم خود، بیشترین درآمد را در بین باشگاه‌های انگلیسی کسب کرده‌است. این باشگاه با شبکه اسکای بریتانیا قرارداد دارد.[۷۶][۷۷] منچستر یونایتد دارای بیشترین درآمد از طریق تبلیغات در بین تیم‌های انگلیسی است.[۷۸] راز موفقیت باشگاه در جذب حامیان مالی درجه یک، داشتن قرارداد ۱۳ ساله و ۳۰۳ میلیون پوندی با کمپانی نایک است که از سال ۲۰۰۲ طراحی و تولید لباس تیم را بر عهده گرفته‌است.[۷۹]
| سال | تولیدکننده لباس | حامی مالی پیراهن تیم |
|---|---|---|
| ۱۹۴۵–۱۹۷۵ | آمبرو | بدون حامی مالی |
| ۱۹۷۵–۱۹۸۰ | ادمیرال | |
| ۱۹۸۰–۱۹۸۲ | آدیداس | |
| ۱۹۸۲–۱۹۹۲ | شرکت شارپ | |
| ۱۹۹۲–۲۰۰۰ | آمبرو | |
| ۲۰۰۰–۲۰۰۲ | وودافون | |
| ۲۰۰۲–۲۰۰۶ | نایک | |
| ۲۰۰۶–۲۰۱۰ | ای‌آی‌جی | |
| ۲۰۱۰– | ای‌اوان |
حامیان مالی
حامیان مالی پیراهن تیم
شرکت شارپ، نخستین حامی مالی منچستر یونایتد به حساب می‌آید. این شرکت در فصل ۸۳–۱۹۸۲، قراردادی پنج ساله به ارزش ۵۰۰،۰۰۰ پوند با منچستر یونایتد امضا کرد. شارپ تا فصل ۲۰۰۰–۱۹۹۹، حامی مالی منچستر بود. بعد از آن، باشگاه با شرکت وودافون، قرارداد چهارساله و ۳۰ میلیون پوندی امضا کرد.[۸۰] وودافون برای امضای قرارداد چهارساله‌ای دیگر به ارزش ۳۶ میلیون پوند موافقت کرد، ولی پس از دو فصل تصمیم گرفت قراردادش با باشگاه منچستر یونایتد را فسخ کند. آن‌ها دلیل این‌کار را تمرکز بیشتر روی حمایت مالی از لیگ قهرمانان اروپا اعلام کردند.[۸۰]
در شروع فصل ۰۷–۲۰۰۶، شرکت بیمه گروه بین‌المللی آمریکایی قراردادی چهارساله به ارزش ۵۶٫۵ میلیون پوند با باشگاه به امضا رساند که این مقدار، بالاترین مبلغ، برای یک حامی مالی در دنیا بود. این قرارداد در سپتامبر ۲۰۰۶ منعقد شد.[۸۱][۸۲] در ابتدای فصل ۱۱–۲۰۱۰، شرکت بیمه اتکایی آمریکایی به نام ای‌اوان قراردادی چهارساله و به مبلغ ۸۰ میلیون پوند با باشگاه منچستر یونایتد به امضا رساند که ارزشمندترین حامی مالی باشگاه‌های فوتبال در تاریخ به حساب می‌آید.[۸۳]
تولیدکننده‌های لباس تیم
تولیدکننده لباس‌های باشگاه در ابتدا آمبرو بود تا این که در سال ۱۹۷۵، باشگاه با شرکت ادمیرال اسپورتزور قراردادی ۵ ساله امضا کرد.[۸۴] در سال ۱۹۸۰، آدیداس تولید البسه یونایتد را به عهده گرفت[۵۲] تا این که در سال ۱۹۹۲، آمبرو دوباره با باشگاه قرارداد امضا کرد. آمبرو ۱۰ سال تولید لباس‌های منچستر را بر عهده داشت.[۵۲] پس از آن نایک قراردادی به ارزش ۳۰۲٫۹ میلیون پوند و تا سال ۲۰۱۵ با باشگاه امضا کرد. آن‌ها در ۲۲ ماه اول کار خود ۳٫۸ میلیون پیراهن فروختند.[۸۵] به علاوه نایک و ای‌اوان، باشگاه چند اسپانسر دیگر دارد که در سطح پایین هستند و تبلیغات آن‌ها در کنار زمین و یا در وبسایت رسمی باشگاه دیده می‌شود، مانند:آئودی و بادویزر.[۸۶]
مالکیت و امور مالی
باشگاه فوتبال منچستر یونایتد توسط شرکت راه‌آهن لانکشایر و یورکشایر تأسیس شد و در سال ۱۸۹۲ سهام آن به صورت اوراق بهادار ۱ پوندی به فروش گذاشته شد.[۸۷] در سال ۱۹۰۲، چهار سرمایه‌دار که یکی از آن‌ها جان هنری دیویس بود، هر کدام در باشگاه ۵۰۰ پوند سرمایه‌گذاری کردند و باشگاه را از ورشکستگی نجات دادند.[۱۶] بعد از مرگ دیویس در سال ۱۹۲۷، باشگاه دوباره در آستانهٔ ورشکستگی قرار گرفت، ولی در دسامبر ۱۹۳۱، جیمز گیبسون با سرمایه‌گذاری ۲،۰۰۰ پوند، کنترل باشگاه را در دست گرفت.[۱۶] گیبسون در سال ۱۹۴۸، کار ادارهٔ باشگاه را به پسرش آلن، واگذار کرد. گیبسون سه سال بعد درگذشت. خانوادهٔ گیبسون مالکیت باشگاه را حفظ کردند، اما مدیریت باشگاه را به هارولد هاردمن، بازیکن سابق این تیم، سپردند.[۸۷]
چند روز پس از فاجعه مونیخ، لوئیس ادواردز که یکی از دوستان مت بازبی نیز بود، به هیئت مدیره پیشنهاد شد. وی ۴۰،۰۰۰ پوند در باشگاه سرمایه‌گذاری کرد، ۵۴٪ سهام کل باشگاه را تصاحب کرد و در سال ۱۹۵۴، مدیر باشگاه شد. وقتی لیلیان گیبسون در ژانویه ۱۹۷۱ درگذشت، سهام وی به آلن گیبسون رسید. آلن مقداری از سهم خود را به پسر لوئیس ادواردز، مارتین، فروخت.[۸۷] مارتین ادواردز، بعد از مرگ پدرش در سال ۱۹۸۰ ادارهٔ باشگاه را در دست گرفت.[۸۸] رابرت مکسول که سرمایه‌داری بزرگ در حوزهٔ رسانه‌ها بود، تلاش کرد تا باشگاه را در سال ۱۹۸۴ بخرد، ولی ادواردز نپذیرفت.[۸۷] در سال ۱۹۸۹، مارتین ادواردز می‌خواست تا باشگاه را با مبلغ ۲۰ میلیون پوند به مایکل نایتون بفروشد، اما موفق نشد و به‌جای آن، نایتون به هیئت مدیرهٔ باشگاه پیوست. منچستر یونایتد در سال ۱۹۹۱، بار دیگر به بورس انگلستان (بورس لندن) رفت و ۶٫۷ میلیون پوند از سهامش فروخته شد.[۸۷] در سال ۱۹۹۸، پیشنهاد دیگری برای خرید منچستر یونایتد به آن باشگاه ارائه شد. این بار از طرف یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌داران رسانه‌ای دنیا یعنی روپرت مرداک. سهام‌داران باشگاه علیه مرداک جبهه گرفتند و گروه اعتماد حامیان منچستر یونایتد هواداران را به خرید سهام باشگاه تشویق کرد تا مرداک باشگاه را صاحب نشود.[۸۹] پیشنهاد مرداک در آن زمان نظیر نداشت. او برای خرید باشگاه ۶۲۳ میلیون پوند پیشنهاد کرده بود.[۸۷] هیئت مدیره با فروش باشگاه موافقت کرد، اما کمیسیون انحصار و ادغام بریتانیا در آوریل ۱۹۹۹، این قرارداد را لغو کرد.[۸۷] چند سال بعد، بین سرمربی باشگاه سر الکس فرگوسن و مدیران آن یعنی جان مگنیر و جان پاتریک مک‌کانوس(که تا آن زمان بیشتر سهام باشگاه را تصاحب کرده بودند) جنگ قدرت درگرفت. این دو سعی کردند تا فرگوسن را از منصبش برکنار کنند. هیئت مدیره پاسخ آن‌ها را با کم کردن سهمشان و اخراج تدریجی‌شان از باشگاه داد.[۸۷]
در ماه مهٔ ۲۰۰۵، مالکوم گلیزر ۲۸٫۷٪ سهام باشگاه را خرید. سپس با ۸۰۰ میلیون پوند (۱٫۵ میلیارد دلار) ۹۹٪ درصد باشگاه را خرید.[۹۰][۹۱] در سال ۲۰۰۶، باشگاه اعلام کرد که ۶۶۰ میلیون پوند بدهی دارد و در نتیجه سود سالانه باشگاه به ۶۲ میلیون پوند کاهش می‌یابد.[۹۲][۹۳] در ژانویه ۲۰۱۰، باشگاه با بدهی ۷۱۶،۵ میلیون پوند (۱،۱۷ میلیارد دلار)[۹۴] مجبور شد تا ۵۰۴ میلیون پوند از سهام خود را از طریق اوراق بهادار به فروش بگذارد که به آن‌ها کمک کرد تا ۵۰۹ میلیون پوند از بدهی خود به بانک‌های خارجی را بپردازد.[۹۵] سود سالیانهٔ باشگاه به ۴۵ میلیون پوند تقلیل یافت و این باعث شروع اعتراض هواداران شد.[۹۶] از آن زمان بعد گروه‌های هواداری در اعتراض به گلیزرها تشکیل شد که با نمادهای سبز و طلایی رنگ (به رنگ لباس تیم اولیه یعنی نیوتون هیث) در ورزشگاه و زمین تمرین باشگاه حاضر می‌شوند.[۹۷]
بازیکنان
ترکیب تیم نخست
۱۲ ژانویه ۲۰۱۲[۹۸]
تذکر:پرچم استفاده شده در کنار نام بازیکنان نشان‌دهندهٔ ملیتی است که برای بازیکنان در فیفا ثبت شده‌است. این بازیکنان ممکن است بیش از یک ملیت داشته باشند.
|
|
بازیکنان خارج شده به صورت قرضی
تذکر:پرچم استفاده شده در کنار نام بازیکنان نشان‌دهندهٔ ملیتی است که برای بازیکنان در فیفا ثبت شده‌است. این بازیکنان ممکن است بیش از یک ملیت داشته باشند.
|
|
کاپیتان‌های باشگاه
از سال ۱۸۸۲ تاکنون، ۴۵ بازیکن وظیفهٔ کاپیتانی را برای تیم منچستر یونایتد (در ابتدا نیوتون هیث) برعهده داشته‌اند.[۱۰۴] اولین کاپیتان باشگاه که نامش مشخص است، ای. توماس (E. Thomas) بوده‌است. وی از سال ۱۸۸۲ تا ۱۸۸۳ کاپیتانی تیم را عهده‌دار بوده‌است.[۱۰۴] برایان رابسون دارای رکورد بلندمدت ترین دوران کاپیتانی در تیم می‌باشد. او از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۴ کاپیتان منچستر یونایتد بود.[۱۰۴] روی کین که از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ کاپیتان تیم بود[۱۰۴]، پرافتخارترین کاپیتان باشگاه به حساب می‌آید.[۱۰۵] او در طول این سال‌ها همراه با منچستر یونایتد، چهار بار در لیگ برتر، دو بار در جام حذفی، یک بار در جام خیریه، یک بار در لیگ قهرمانان اروپا و یک بار در جام بین قاره‌ای قهرمان شد.[۱۰۵][۱۰۶] کاپیتان کنونی این تیم، نمانیا ویدیچ است که پس از خداحافظی گری نویل از فوتبال، بازوبند کاپیتانی تیم را بر بازو می‌بندد.[۱۰۷][۱۰۸]
آکادمی و بازیکنان ذخیره
آکادمی و بازیکنان ذخیره باشگاه فوتبال منچستر یونایتد تیم دوم باشگاه فوتبال منچستر یونایتد است. این تیم در لیگ برتر فوتبال آکادمی انگلستان بازی می‌کند. از سال ۱۹۹۹ که این لیگ تأسیس شد، آن‌ها ۴ بار در سال‌های ۲۰۰۲، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ قهرمان این لیگ شدند. بسیاری از بازیکنان بزرگ تیم منچستر یونایتد مانند رایان گیگز، پل اسکولز و دیوید بکهام در این تیم رشد کرده‌اند.[۱۰۹][۱۱۰]
پیشینه و آمار
رکوردهای بازیکنان
بیشترین تجربه بازی
رایان گیگز که از سال ۱۹۹۱ در منچستر یونایتد بازی می‌کند، تاکنون ۸۷۶ بازی برای این تیم انجام داده که از این حیث، در بین بازیکنان منچستر یونایتد رکورد دار می‌باشد. بعد از وی بابی چارلتون که از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۷۳ در یونایتد بازی می‌کرد، با ۷۵۸ بازی در رتبه دوم قرار دارد. همچنین بیل فولکس با ۶۸۸ بازی که در بین سال‌های ۱۹۵۲ تا ۱۹۷۳ برای منچستر یونایتد انجام داد، در رتبه سوم قرار دارد.[۱۱۱]
بهترین گلزنان تاریخ باشگاه
بابی چارلتون با زدن ۲۴۹ گل در ۷۵۸ بازی برای منچستر یونایتد، بهترین گلزن تاریخ باشگاه به حساب می‌آید. رکورد وی از سال ۱۹۷۳ تاکنون دست نخورده باقی مانده‌است. بعد از او دنیس لا با ۲۳۷ گل در ۴۰۴ بازی در رده دوم قرار دارد. جک رولی هم با ۲۱۱ گل در ۴۲۴ مسابقه، سومین گلزن تاریخ باشگاه محسوب می‌شود.[۱۱۲]
جوایز بازیکنان
توپ طلای اروپا
بازیکنان ذیل در زمانی که در منچستر یونایتد بازی می‌کرده‌اند، موفق به کسب توپ طلای اروپا شده‌اند:[۱۱۳]
- دنیس لا - ۱۹۶۴
- بابی چارلتون - ۱۹۶۶
جرج بست - ۱۹۶۸
کریستیانو رونالدو - ۲۰۰۸
کفش طلای اروپا
بازیکنان ذیل در زمانی که در منچستر یونایتد بازی می‌کرده‌اند، موفق به کسب کفش طلای اروپا شده‌اند:
- کریستیانو رونالدو (۳۱ گل) - ۲۰۰۸[۱۱۴]
بهترین بازیکن سال یوفا
بازیکنان ذیل در زمانی که در منچستر یونایتد بازی می‌کرده‌اند، موفق به کسب عنوان بهترین بازیکن سال یوفا شده‌اند:[۱۱۵]
- دیوید بکهام - ۱۹۹۹
- کریستیانو رونالدو - ۲۰۰۸
بازیکن سال فوتبال جهان
بازیکنان ذیل در زمانی که در منچستر یونایتد بازی می‌کرده‌اند، موفق به کسب عنوان بازیکن سال فوتبال جهان شده‌اند:
- کریستیانو رونالدو - ۲۰۰۸[۱۱۶]
نقل و انتقالات
بیشترین هزینه خرید بازیکن
گران قیمت‌ترین خرید باشگاه منچستر یونایتد، دیمیتار برباتوف است. برباتوف در سپتامبر ۲۰۰۸ و با مبلغ ۳۰،۷۵ میلیون پوند، از تاتنهام به منچستر یونایتد پیوست.[۱۱۷][۱۱۸] پیش از این، این رکورد ۲۹،۱ میلیون پوند بود که باشگاه در سال ۲۰۰۲ و برای انتقال ریو فردیناند به لیدز یونایتد پرداخته بود[۱۱۷] که او را به گران‌ترین مدافع فوتبال جهان تبدیل کرد.[۱۱۹] همچنین منچستر برای امضای قرارداد با وین رونی در سال ۲۰۰۴، ۲۵،۶ پوند میلیون پرداخت که بیشترین هزینهٔ پرداخت شده برای یک بازیکن نوجوان به حساب می‌آید.[۱۲۰]
بیشترین هزینه فروش بازیکن
رکورد دار گران قیمت‌ترین بازیکن فروخته شده باشگاه نیز، دیوید بکهام بود که در سال ۲۰۰۳، با مبلغ ۱۵٫۲۵ میلیون پوند به رئال مادرید رفت.[۱۱۷] هرچند کریستیانو رونالدو، در تابستان ۲۰۰۹، با انتقال ۸۰ میلیون پوندی‌اش به رئال مادرید، این رکورد را شکست[۱۲۱] همچنین خوان سباستین ورون که در سال ۲۰۰۳ با مبلغ ۱۵ میلیون پوند به چلسی رفت، در رتبه بعدی قرار دارد.[۱۱۷]
مقامات باشگاه
- مالک باشگاه: خانوادهٔ گلیزر[۱۲۲]
- مدیر افتخاری: مارتین ادواردز[۱۲۳]
مدیران و سرپرستان باشگاه
- رئیس باشگاه: جوئل گلیزر و آورام گلیزر[۱۲۴]
- مدیر اجرایی: دیوید گیل [۱۲۴]
- رئیس دفتر باشگاه: مایکل بالینگبروک[۱۲۴]
- مدیر بازرگانی: ریچارد آرنولد[۱۲۵]
- مدیر هیئت مدیره: اد وودوارد[۱۲۶]
- مدیران غیر اجرایی: برایان گلیزر، کوین گلیزر، ادوارد گلیزر و داریس گلیزر[۱۲۴]
مقامات باشگاه فوتبال منچستر یونایتد
- متصدیان باشگاه: دیوید گیل، مایکل ادلسون، سر بابی چارلتون و موریس واتکینز[۱۲۷]
- منشی باشگاه: جان الکساندر[۱۲۸]
- سفیر جهانی: برایان رابسون[۱۲۹]
کادر فنی و پزشکی
- سرمربی: سر الکس فرگوسن[۱۳۰]
- دستیار سرمربی: مایک فلان[۱۳۱]
- مربی اول تیم: رنه مئولنستین[۱۳۲]
- مربی دروازه‌بانان: اریک استیل[۱۳۳]
- مربی بدنسازی: تونی استرادویک[۱۳۴]
- مربی تیم آکادمی باشگاه: وارن جویس[۱۳۵]
تاریخچه مربیان باشگاه
نام مربیان منچستر یونایتد از آغاز تاکنون در پی آمده‌است:[۱۳۶]
| نام | سال | توضیحات |
|---|---|---|
| ۱۸۷۸–۱۸۹۲ | نامعلوم | |
| ۱۸۹۲–۱۹۰۰[۱۳۷] | آلفرد هارولد آلبوت[۱۳۷] |
|
| ۱۹۰۰–۱۹۰۳ | جیمز وست |
|
| ۱۹۰۳–۱۹۱۲ | ارنست منگنال |
|
| ۱۹۱۲–۱۹۱۴ | جان بنتلی |
|
| ۱۹۱۴–۱۹۲۲ | جک رابسون |
|
| ۱۹۲۲–۱۹۲۶ | جان چپمن |
اولین مربی غیر انگلیسی |
| ۱۹۲۶–۱۹۲۷ | لل هیلدیتچ |
|
| ۱۹۲۷–۱۹۳۱ | هربرت باملت |
|
| ۱۹۳۱–۱۹۳۲ | والتر کریکمر |
|
| ۱۹۳۲–۱۹۳۷ | اسکات دانکن |
|
| ۱۹۳۷–۱۹۴۵ | والتر کریکمر |
|
| ۱۹۴۵–۱۹۶۹ | مت بازبی |
|
| ۱۹۶۹–۱۹۷۰ | ویلف مک‌گینس |
|
| ۱۹۷۰–۱۹۷۱ | مت بازبی |
|
| ۱۹۷۱–۱۹۷۲ |  فرانک اوفارل |
اولین مربی غیر بریتانیایی |
| ۱۹۷۲–۱۹۷۷ | تامی دوچرتی |
|
| ۱۹۷۷–۱۹۸۱ | دیو سکستون |
|
| ۱۹۸۱–۱۹۸۶ | ران اتکینسون |
|
| ۱۹۸۶–تاکنون | سر الکس فرگوسن |
پرافتخارترین مربی و دارای طولانی‌ترین مدت مربیگری در منچستر یونایتد[۱۳۰] |
افتخارات
منچستر یونایتد در سال ۱۹۰۸، برای اولین بار قهرمان لیگ دسته اول شد و در سال بعد نیز برای اولین بار در جام حذفی مقام قهرمانی را کسب کرد. دهه ۹۰ میلادی، موفق‌ترین دههٔ منچستر یونایتد به حساب می‌آید. آن‌ها در این سال‌ها ۵ قهرمانی لیگ برتر، ۴ قهرمانی در جام حذفی، ۱ قهرمانی در جام اتحادیه، ۵ عنوان قهرمانی در جام خیریه، ۱ قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا، ۱ قهرمانی در جام در جام اروپا، ۱ قهرمانی در سوپر جام اروپا و ۱ عنوان قهرمانی در جام بین قاره‌ای به دست آوردند.
این باشگاه با ۱۱ عنوان قهرمانی در جام اتحادیه و ۱۸ بار حضور در بازی نهایی این رقابت‌ها رکورددار محسوب می‌شود.[۱۳۸] منچستریونایتد ۱۹ بار قهرمان لیگ شده‌است[۱۳۹] و از این حیث در بین تیم‌های انگلیسی پیشتاز است.[۵۰] همچنین منچستریونایتد در سال ۱۹۶۸ به عنوان نخستین تیم انگلیسی به قهرمانی اروپا رسید.[۲۴]
تنها افتخاری که منچستریونایتد کسب نکرده‌است، قهرمانی در لیگ اروپا است.[۱۴۰] یونایتدها فقط یک بار در فصل ۸۵–۱۹۸۴ به یک‌چهارم‌نهایی این رقابت‌ها رسیده‌اند.[۱۴۱]
قهرمانی‌های باشگاه فوتبال منچستر یونایتد در پی آمده‌است:[۱۴۰][۳۱][۲۱]
| دوره | ۱۹۰۷ ۱۹۰۸ |
۱۹۰۸ ۱۹۰۹ |
۱۹۱۰ ۱۹۱۱ |
۱۹۳۵ ۱۹۳۶ |
۱۹۴۷ ۱۹۴۸ |
۱۹۵۱ ۱۹۵۲ |
۱۹۵۵ ۱۹۵۶ |
۱۹۵۶ ۱۹۵۷ |
۱۹۶۲ ۱۹۶۳ |
۱۹۶۴ ۱۹۶۵ |
۱۹۶۶ ۱۹۶۷ |
۱۹۶۷ ۱۹۶۸ |
۱۹۷۴ ۱۹۷۵ |
۱۹۷۶ ۱۹۷۷ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| دسته اول |  |
|
|
|
|
|
|
|||||||
| جام حذفی فوتبال انگلیس | |
|
|
|
||||||||||
| لیگ قهرمانان اروپا | |
|||||||||||||
| جام خیریه انگلیس | |
|
|
|
|
|
|
|||||||
| دسته دوم | |
|
| دوره | ۱۹۸۲ ۱۹۸۳ |
۱۹۸۴ ۱۹۸۵ |
۱۹۸۹ ۱۹۹۰ |
۱۹۹۰ ۱۹۹۱ |
۱۹۹۲ ۱۹۹۳ |
۱۹۹۳ ۱۹۹۴ |
۱۹۹۴ ۱۹۹۵ |
۱۹۹۵ ۱۹۹۶ |
۱۹۹۶ ۱۹۹۷ |
۱۹۹۸ ۱۹۹۹ |
۱۹۹۹ ۲۰۰۰ |
۲۰۰۰ ۲۰۰۱ |
۲۰۰۲ ۲۰۰۳ |
۲۰۰۳ ۲۰۰۴ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| لیگ برتر | |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
| جام حذفی فوتبال انگلیس | |
|
|
|
|
|
|
|||||||
| جام اتحادیه فوتبال انگلیس | |
|||||||||||||
| لیگ قهرمانان اروپا | |
|||||||||||||
| جام خیریه انگلیس | |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
| جام در جام اروپا | |
|||||||||||||
| جام بین قاره‌ای | |
|||||||||||||
| سوپر جام اروپا | |
| دوره | ۲۰۰۵ ۲۰۰۶ |
۲۰۰۶ ۲۰۰۷ |
۲۰۰۷ ۲۰۰۸ |
۲۰۰۸ ۲۰۰۹ |
۲۰۰۹ ۲۰۱۰ |
۲۰۱۰ ۲۰۱۱ |
۲۰۱۱ ۲۰۱۲ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| لیگ برتر | |
|
|
|
|||
| جام حذفی فوتبال انگلیس | |||||||
| جام اتحادیه فوتبال انگلیس | |
|
|
||||
| لیگ قهرمانان اروپا | |
||||||
| جام باشگاه‌های جهان | |
||||||
| جام خیریه انگلیس | |
|
|
|
دوگانه و سه‌گانه‌ها
دوگانه‌ها
| دوره | ۱۹۹۳ ۱۹۹۴ |
۱۹۹۵ ۱۹۹۶ |
۱۹۹۸ ۱۹۹۹ |
۲۰۰۷ ۲۰۰۸ |
۲۰۰۸ ۲۰۰۹ |
|---|---|---|---|---|---|
| لیگ و جام حذفی |  |
|
|
||
| لیگ و جام اتحادیه |
|
||||
| لیگ و لیگ قهرمانان اروپا | |
|
سه‌گانه‌ها
| دوره | ۱۹۹۸ ۱۹۹۹ |
|---|---|
| لیگ و جام حذفی و لیگ قهرمانان اروپا |
|
جام‌هایی نظیر جام باشگاه‌های جهان، جام خیریه، سوپر جام‌ها و جام بین قاره‌ای به دلیل حضور تعداد کمی تیم، در بحث سه‌گانه‌ها و دوگانه‌ها قابل صرف نظر کردن هستند و جز سه‌گانه در نظر گرفته نمی‌شوند.[۱۴۲]
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «Manchester United Football Club» (انگلیسی). وبسایت لیگ برتر. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۱.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «The Best and Worst» (انگلیسی). Stretford End. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «The Heaviest Defeats» (انگلیسی). Stretford End. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Top 10 Goalscorers» (انگلیسی). Stretford End. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «History by Decade 1910-1919» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Stewart, Rob. «Sir Alex Ferguson successful because he was given time, says Steve Bruce» (انگلیسی). The Daily Telegraph (London: Telegraph Media Group)، ۱ اکتبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۱.
- ↑ Northcroft, Jonathan. «20 glorious years, 20 key decisions» (انگلیسی). The Sunday Times، ۵ نوامبر ۲۰۰۶. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United win 11th FA Cup» (انگلیسی). CBC Sports (Canadian Broadcasting Corporation)، ۲۲ مه ۲۰۰۴. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Gibson, Owen. «Manchester United fall behind Barcelona on Deloitte rich list» (انگلیسی). Guardian (London: Guardian News and Media)، ۲ مارس ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ آوریل ۲۰۱۱.
- ↑ Cass, Bob. «United moving down south as fanbase reaches 333 million» (انگلیسی). Daily Mail (London: Associated Newspapers)، ۱۵ دسامبر ۲۰۰۷. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۰.
- ↑ Schwartz, Peter J.. «The Most Valuable Sports Team Brands» (انگلیسی). Forbes، ۱۸ مه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Pepin، Matt. «Patriots, Red Sox land on Forbes most valuable list». بوستون گلوب، ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۲.
- ↑ «Glazer gets 98% of Man Utd shares» (انگلیسی). BBC News، ۲۳ ژوئن ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United History» (انگلیسی). Footbo. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United History» (انگلیسی). football-england.com. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۶٫۰۰ ۱۶٫۰۱ ۱۶٫۰۲ ۱۶٫۰۳ ۱۶٫۰۴ ۱۶٫۰۵ ۱۶٫۰۶ ۱۶٫۰۷ ۱۶٫۰۸ ۱۶٫۰۹ ۱۶٫۱۰ ۱۶٫۱۱ ۱۶٫۱۲ «Manchester United History» (انگلیسی). Stretford end. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «What Were the UK Earnings and Prices Then?» (انگلیسی). MeasuringWorth. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ «History by Decade 1900-1909» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «1910-1919 History by Decade» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ «History by Decade 1920-1929» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ «History by Decade 1930-1939» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ «History by Decade 1940-1949» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Morgan, Steve. «Birth and Rise of the Babes» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۶ فوریه ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ۲۴٫۲ «Matt Busby years» (انگلیسی). Spartacus. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «1958: United players killed in air disaster» (انگلیسی). BBC News، ۶ فوریه ۱۹۵۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «History by Decade 1950-1959» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ ۲۷٫۲ «1960-1969 History by Decade» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «European Footballer of the Year (Ballon d'Or)» (انگلیسی). بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال، ۱۱ دسامبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Wilf McGuinness at Man Utd» (انگلیسی). The Gordon Poole Agency. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Bryan Robson» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ ۳۱٫۳ ۳۱٫۴ ۳۱٫۵ ۳۱٫۶ «History by Decade 1970-1979» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ ۳۲٫۲ ۳۲٫۳ ۳۲٫۴ «The period from Busby to Ferguson (1969-1986)» (انگلیسی). About Man Utd. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «1977: Manchester United sack manager» (انگلیسی). BBC News، ۴ ژوئیه ۱۹۷۷. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «History by Decade 1980-1989» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ «History by Decade 1980-1989» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «The Ferguson revolution» (انگلیسی). About Man Utd. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۳۷٫۰ ۳۷٫۱ «Arise Sir Alex?» (انگلیسی). BBC News، ۲۷ مه ۱۹۹۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Bevan, Chris. «How Robins saved Ferguson's job» (انگلیسی). BBC Sport، ۴ نوامبر ۲۰۰۶. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ «History by Decade 1990-1999» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «United crowned kings of Europe» (انگلیسی). BBC Sport، ۲۶ مه ۱۹۹۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Sport's greatest ever comebacks» (انگلیسی). dailymail، ۲۶ مه ۲۰۰۵. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Intercontinental Club Cup» (انگلیسی). بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال، ۸ مارس ۲۰۰۴. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Football's global power struggle» (انگلیسی). BBC News، ۲۰ دسامبر ۱۹۹۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Man Utd win FA Cup» (انگلیسی). BBC Sport، ۲۲ مه ۲۰۰۴. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Shuttleworth, Peter. «Spot-on Giggs overtakes Charlton» (انگلیسی). BBC Sport، ۲۱ مه ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ McNulty, Phil. «Man Utd 0–0 Tottenham (aet)» (انگلیسی). BBC Sport، ۱ مارس ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Ogden, Mark. «Cristiano Ronaldo transfer: World-record deal shows football is booming, says Sepp Blatter» (انگلیسی). telegraph، ۱۲ ژوئن ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۱۱.
- ↑ «Rooney the hero as United overcome Villa» (انگلیسی). ESPNsoccernet، ۲۸ فوریه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Doyle, Joe. «Blackburn 1-1 Manchester United: Controversial Rooney penalty hands United point and record 19th title» (انگلیسی). Goal.com، ۱۴ مه ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۴ مه ۲۰۱۱.
- ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ «Manchester United clinch record 19th english title» (انگلیسی). The Independent، ۱۴ مه ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۴ مه ۲۰۱۱.
- ↑ ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ «The Manchester United crest» (انگلیسی). About Man Utd. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ ۵۲٫۲ ۵۲٫۳ ۵۲٫۴ ۵۲٫۵ «Manchester United Home Kits Since 1878» (انگلیسی). Historical Kits. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «New home kit unveiled» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ «Manchester United Change Kits» (انگلیسی). Historical Kits. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «United unveil new away kit» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۴ اوت ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «روز خاکستری برای منچستر یونایتد» (انگلیسی). BBC News، ۳۰ اوت ۲۰۰۲. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «New blue kit for 08/09» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۲۸ اوت ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ «The Birth of Manchester United» (انگلیسی). manutdtalk، ۷ ژانویه ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ ۵۹٫۲ ۵۹٫۳ ۵۹٫۴ ۵۹٫۵ «Old Trafford» (انگلیسی). Red Manchester. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Man Utd 3–0 Birmingham» (انگلیسی). BBC Sport، ۲۶ مارس ۲۰۰۶. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۱.
- ↑ Coppack, Nick. «Report: United 4 Blackburn 1» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۳۱ مارس ۲۰۰۷. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Bartram, Steve. «OT100 #9: Record gate» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۱۹ نوامبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Rice, Simon. «Manchester United top of the 25 best supported clubs in Europe» (انگلیسی). independent، ۶ نوامبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Local Supporters Clubs» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۱۱.
- ↑ «Hulme Life – Manchester United» (انگلیسی). Hulme Life. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «United's Fans Reaches 333 million» (انگلیسی). dailymail، ۱۵ دسامبر ۲۰۰۷. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۰.
- ↑ «Man City a small club - Ferguson» (انگلیسی). BBC Sport، ۲۶ ژوئیه ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۱.
- ↑ Rohrer, Finlo. «Scouse vs Manc» (انگلیسی). BBC Sport، ۲۱ اوت ۲۰۰۷. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Smith: I'd go to Man Utd» (انگلیسی). dailymail، ۱۱ مهٔ ۲۰۰۴. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Top 25 Football Club Brands» (انگلیسی) (PDF). Brand Finance، سپتامبر ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۱.
- ↑ «Real Madrid becomes the first sports team in the world to generate €400m in revenues as it tops Deloitte Football Money League» (انگلیسی). دیلویت، ۲ مارس ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «The Busby Years» (انگلیسی). manutd.co.za. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United FC Ltd» (انگلیسی). Football Economy. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United – The Global Mega Brand!» (انگلیسی). Truly Deeply. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Beckham fever grips Japan» (انگلیسی). BBC Sport، ۱۸ ژوئن ۲۰۰۳. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Gibson, Owen. «BSkyB sells Manchester United stake» (انگلیسی). گاردین، ۷ اکتبر ۲۰۰۳. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Harbord, David. «Proposed Merger Between BSkyB and Manchester United: An Economic Commentary» (انگلیسی) (PDF). ۲۲ دسامبر ۱۹۹۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Kelly, Anna. «England's Most Successful Professional Football Club» (انگلیسی). article-niche. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «OFFICIAL SPONSORS» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ Ducker, James. «Manchester United show financial muscle after signing record £80m shirt contract» (انگلیسی). تایمز لندن، ۴ ژوئن ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Oilinvest to renegotiate Juventus sponsorship» (انگلیسی). SportBusiness (SBG Companies)، ۷ سپتامبر ۲۰۰۶. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Man Utd sign £56m AIG shirt deal» (انگلیسی). BBC News، ۶ آوریل ۲۰۰۶. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Ben, Smith و Ducker, James. «Manchester United announce £80 million sponsorship deal with Aon» (انگلیسی). تایمز لندن، ۳ ژوئن ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Admiral: Heritage» (انگلیسی). Admiral Sportswear. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Man Utd in £300m Nike deal» (انگلیسی). BBC News، ۳ نوامبر ۲۰۰۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۸ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Wachman, Richard. «Manchester United fans call on corporate sponsors to back fight against Glazers» (انگلیسی). گاردین، ۲۴ آوریل ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۸۷٫۰ ۸۷٫۱ ۸۷٫۲ ۸۷٫۳ ۸۷٫۴ ۸۷٫۵ ۸۷٫۶ ۸۷٫۷ «Manchester United Football Club plc» (انگلیسی). Funding Universe. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «1989: Man U sold in record takeover dea» (انگلیسی). BBC News، ۱۸ اوت ۱۹۸۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Our History, and Our Future» (انگلیسی). joinmust.org. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United's new owner» (انگلیسی). سی‌بی‌اس اسپورت، ۲۲ ژوئن ۲۰۰۵. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Glazer Man Utd stake exceeds 75٪» (انگلیسی). BBC News، ۱۶ مه ۲۰۰۵. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Glazers Tighten Grip On United With Debt Refinancing» (انگلیسی). The Political Economy of Football، ۸ ژوئیه ۲۰۰۶. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United reveal refinancing plans» (انگلیسی). RTÉ، ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۶. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United debt hits £716m» (انگلیسی). BBC News، ۲۰ ژانویه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United to raise £500m» (انگلیسی). BBC News. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United raise £504m in bond issue» (انگلیسی). BBC News، ۲۲ ژانویه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Hassan, Nabil و Roan, Dan. «Wealthy Man Utd fans approach broker about takeover» (انگلیسی). BBC Sport، ۳۰ ژانویه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «First Team» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲.
- ↑ «Macheda joins QPR on loan». وبسایت رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد, ۲ ژانویه ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۲.
- ↑ «Top-flight loan for De Laet» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Coppack, Nick. «Besiktas land Bebe on loan» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۱۶ ژوئن ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Marshall, Adam. «Brady joins Tigers on loan» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۱.
- ↑ «Peterborough sign Man Utd's Tunnicliffe and Wootton on loan» (انگلیسی). BBC Sport، ۱ ژوئیه ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۳ ژوئیه ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۰۴٫۰ ۱۰۴٫۱ ۱۰۴٫۲ ۱۰۴٫۳ «Captains of Newton Heath & Manchester United» (انگلیسی). MUFC info. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۰۵٫۰ ۱۰۵٫۱ «Roy Keane» (انگلیسی). MUFC info. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Roy Keane» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Stobart, Greg. «Manchester United captain Nemanja Vidic has emerged as the ultimate leader» (انگلیسی). Goal.com، ۲ فوریه ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Coppack, Nick. «Vidic retains armband» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Reserves» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۱.
- ↑ «The Academy» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۱.
- ↑ «All Time appearances» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «All Time Goal Scorers» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «European Footballer of the Year («Ballon d'Or»)» (انگلیسی). بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال، ۹ اکتبر ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Ronaldo scoops ESM Golden Shoe» (انگلیسی). یوفا، ۱۷ ژوئن ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «FIFA World Player of the Year – Men's votes by player» (انگلیسی). فیفا، ۱۲ ژانویه ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «FIFA World Player of the Year – Men's votes by player» (انگلیسی) (PDF). فیفا، ۱۲ ژانویه ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۱۷٫۰ ۱۱۷٫۱ ۱۱۷٫۲ ۱۱۷٫۳ Hinson, Paul. «United All-Time Transfer List» (انگلیسی). Red11.org، ژوئن ۲۰۰۴. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «redStat - Manchester United Statistics 1970-2009» (انگلیسی). redStat. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Rio Ferdinand» (انگلیسی). Fast Web Media Ltd. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Wayne Rooney» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال اورتون. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۲ مه ۲۰۱۱.
- ↑ «Ronaldo completes £80m Real move» (انگلیسی). BBC News، ۱ ژوئیه ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Who Owns Manchester United?» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Gardner, Neil. «Martin Edwards voices concerns over Manchester United's future» (انگلیسی). Times Online (London: Times Newspapers)، ۸ اکتبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۲۴٫۰ ۱۲۴٫۱ ۱۲۴٫۲ ۱۲۴٫۳ «Reds appoint new director» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۲۱ فوریه ۲۰۰۷. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United set to announce massive profit» (انگلیسی). تایمز لندن، ۷ ژانویه ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Architect of Glazer takeover joins Manchester United board» (انگلیسی). Crain's Manchester Business، ۳۱ مارس ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Who are the directors of Manchester United» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Reds' new Club Secretary» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۲۰ دسامبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Manchester United appoint Bryan Robson as global ambassador» (انگلیسی). تایمز لندن، ۲۰ مارس ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۳۰٫۰ ۱۳۰٫۱ «Alex Ferguson» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۸ مه ۲۰۱۱.
- ↑ «Coaching Staff: Mike Phelan» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Coaching Staff: René Meulensteen» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Coaching Staff: Eric Steele» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Coaching Staff: Richard Hawkins» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Bartram, Steve. «Res: United 5 N'wcstle 1» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد، ۱۶ دسامبر ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۶ مه ۲۰۱۱.
- ↑ «Managers» (انگلیسی). Stretford End. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۳۷٫۰ ۱۳۷٫۱ «A.H. Albut» (انگلیسی). worldfootball. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «Cup Final Results» (انگلیسی). The Football Association. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۱.
- ↑ ۷ قهرمانی در لیگ دسته اول و ۱۲ قهرمانی در لیگ برتر؛ از سال ۱۹۹۲، نام لیگ دسته اول به لیگ برتر تغییر یافت.
- ↑ ۱۴۰٫۰ ۱۴۰٫۱ «Trophy Room» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۱۱.
- ↑ Ross, James. «UEFA Cup 1984-85» (انگلیسی). بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال، ۹ ژانویه ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Rice, Simon. «Treble treble: The teams that won the treble» (انگلیسی). independent، ۲۰ مه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۰۹ مه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
